Aínda que é certo que o déficit e a débeda son manifestacións dunha crise do sistema capitalista máis profunda, que fai non ás contas públicas senón á taxa de ganancia dos capitalistas, é verdade que a súa manexo especulativo e propagandístico está a permitir facer recair sobre a clase traballadora e os pobos todo o peso da crise que xeraron os mesmos que recetan resgates de estados e empresas.
Así, en maio, cando Anxela Merkel afirmou que “era posible que houbese que resgatar ao Estado español”, alén de que os especuladores gañasen nun día 35 mil millóns, a Zapatero fáltolle tempo para cortar os salarios dos funcionarios e aprobar unha reforma laboral. Agora, diante doutra tormenta similar, co epicentro en Irlanda, o Pte do Banco de España xa anuncia que haberá que atacar as pensións; ou o que
é o mesmo, para que os bancos españois non teñan que ser “rescatados” hai que darlles as pensións.
A lóxica dunha crise como a actual é implacable, está a devorar o Estado do Benestar para recuperar a taxa de ganancia sobre a base das forzas contrarrestantes que Marx sinalou no Capital, un, o aumento de plusvalía que en toda Europa e sobre todo no Estado Español ?pola tradición crápula da súa burguesía- tradúcese nas palabras de Diaz Ferran, -traballar máis e cobrar menos-; dous, expandindo o comercio e o
aparello produtivo do sistema coas privatizacións, incorporando ao mercado os servizos hoxe públicos, e polo tanto, até agora fóra del.
Con estes ataques pretenden avanzar na resolución da crise, para iniciar un novo proceso de acumulación. Pero -porque en crise como a actual, os “peros” son con maiúsculas- a situación da economía non se cingue a unha simple queda da taxa de ganancia conxuntural nin á desaparición dalgúns
sectores, senón que é unha crise de longo alento (onda longa?), pois hai dous anos pechouse o modelo de acumulación baseado na especulación, os tipos de xuro moi baixos e un aparello produtivo que viraba ao redor da construción de vivendas, adobado todo nun desregulamento total das relacións económicas e laborais en todo o mundo, salvo en Europa. Onde agora xa chegou.
Unha crise deste calado -do modelo de acumulación - non se resolve nin tirando os salarios - sempre existirá un país cos salarios máis baixos-, nin privatizando até a bandeira do estado, posto que a recuperación da taxa de ganancia esixe non a ampliación do aparello produtivo, senón a aparición dun novo/s sectores da produción que dean un salto de cualidade na rentabilización da produtividade do traballo.
Por iso esta crise é como é, porque o capitalismo atópase diante dunha contradición que só poderá resolver destruíndo masivamente capital morto e forzas produtivas, que abra as portas, que desencadee un novo proceso de acumulación case desde o comezo (unha especie de acumulación primitiva de capital, como foi a restauración do capitalismo no Leste Europeo, e que foi unha das patas da expansión dos 90).
Un exemplo, e dado que as crises maniféstanse na sobre produción, é a “implantación” do coche eléctrico/ hibrido. Está claro que é o soño de calquera fabricante: substituír os miles de millóns de coches actuais polos modernos eléctricos/híbridos; pero -e volvemos aos “peros”-, que facer cos miles de millóns de coches que hoxe circulan e os que ten en stock. Tiralos ao mar, é unha opción, pero iso xera perdas, é tirar traballo
humano ao lixo. Provocar unha guerra mundial hoxe co grao de desenvolvemento das forzas destrutivas do capital -no concepto de Marx, de mercadorías/armamento que co seu valor de uso non achegan riqueza, senón destrución- sería o suicidio da humanidade e tampouco parece ser unha opción.
Esta é a contradición concreta que frea aos fabricantes de calquera produto para dar o salto, e por iso o diñeiro segue índose á especulación cos prezos das materias primas, coa débeda dos estados ou co que se poña diante; mentres de rendibilidade, tanto lles dá. Que iso afunde un país, que iso manda ao paro a miles de funcionarios, que supón o desmantelamento do estado do benestar, que máis dá; porque quen “ten
diñeiro ten dereitos” (Adolfo Dominguez dixit), e o que non, que se amole.
Para tomar medidas para que as débedas páguense e evitar que as clases traballadoras levántense están os gobernos e os seus aliados. Pero -seguimos cos “peros”- nunha situación como a actual, cunha crise que non é de especulación senón de sobreproducción, as tensións sociais saen á luz; o pesimismo e a decepción instálanse na conciencia das masas; o desapego cara aos réximes que lles garantían un mínimo
de condicións decentes de vía aumenta geométricamente.
Ténsanse as relacións sociais, e só unha faísca pode facer estalar todo o edificio social, rompendo o consenso social sobre o que descansa a estabilidade do sistema. Os especuladores -que son basicamente os mesmos que a burguesía como tal, pois se fai especuladora porque na produción de mercadorías non extrae os beneficios que ela quere- impulsados por esta lóxica, son como o maquinista dos Irmáns Marx:
Mais Madeira que isto é a guerra, grita, e cando olla para atrás non hai tren do que sacar madeira. A estupidez social dos capitalistas só ten parangón coa súa cobiza, pondo en cuestión as súas institucións de dominación como a Unión Europea ou, no caso español, o Réxime do 78. Diste xeito, ábrese a porta para que a clase obreira e os seus aliados entren na loita baixo as súas propias reivindicacións que
se sintetizan na proposta dos Estados Unidos Socialistas de Europa.
27 de novembro de 2010
Roberto Laxe